Description
Kalisz , Cmentarz Prawosławny na Rogatce .
Cmentarz prawosławny na Rogatce gdzie znajdują się cmentarze rzymsko - katolicki
i ewangelicko - augsburski , kiedyś leżał poza granicami miasta .
Dziś cmentarz jest na niewielkim wzgórzu naprzeciwko cmentarza
rzymsko - katolickiego i ewangelickiego - augsburskiego .
Teren tego cmentarza to obszar około 0,3 ha na którym jest
obecnie 250 grobów i 5 kaplic grobowych .
Kalisz leżał na szlakach handlowych i tu spotykali się przedstawiciele
różnych narodów , kultur i religii .
W średniowieczu głównie byli to Żydzi i Niemcy .
W XVIII wieku w Kaliszu osiedlili się Macedończycy wyznania
bizantyjsko - greckiego . Byli to kupcy handlujący winem węgierskim .
Przybyli oni z Węgier .
Było ich niewielu . W roku 1793 odnotowano 41 osób a w roku 1804 było 60 osób .
W czasie zaborów po roku 1815 Kalisz leżał przy granicy rosyjsko - pruskiej .
Z tego też powodu w mieście przebywało dużo rosyjskich żołnierzy
i urzędników z rodzinami wyznania prawosławnego .
Niemcy wybierali Kalisz ze względu na korzystne robienie biznesu .
W Kaliszu zakładali swoje fabryki i prowadzili biznesy .
Dlatego przy Rogatce jest duży cmentarz ewangelicki .
Cmentarz prawosławny jest jednym z dwóch .
Drugi cmentarz prawosławny znajduje się na osiedlu Majków .
Pierwsi Macedończycy osiedlili się w Kaliszu w XVIII wieku
emigrując przed prześladowaniami Turków . Nieliczni tworzyli
prawosławna gminę podległą kanonicznie i organizacyjnie patriarchatowi w Konstantynopolu .
Macedończycy utworzyli w Kaliszu własny cmentarz . W roku 1786 przedstawiciele
społeczności macedońskiej nabyli teren poza miastem .
Przyjęto że rok później zaczął funkcjonować cmentarz .
Początkowo cmentarzem zarządzała gmina grecka .
W roku 1813 na tym cmentarzu pochowano wielu żołnierzy wojsk napoleońskich
zmarłych w lazarecie znajdującym się w zabudowaniach klasztoru oo. Reformatorów .
Po wkroczeniu wojsk carskich do Kalisza w roku 1815 cmentarz
Macedończyków przejęli prawosławni Rosjanie na mocy ukazu
w roku 1836 który podporządkowywał wszystkich prawosławnych
w Rosji carskiej rosyjskiej cerkwi .
Z drugiej strony społeczeństwo Macedończyków zmniejszało się
asymilując się z mieszkańcami Kalisza .
Na terenie cmentarza chowano ludzi ważniejszych .
Szeregowych żołnierzy carskiej
armii i napoleończyków miano chować na stokach tej nekropoli .
Gdy w roku 1876 założono we wsi Majków nowy cmentarz
prawosławny to tam chowano zwykłych wyznawców wyznania prawosławnego .
Na cmentarzu prawosławnym na Rogatce pochowano Macedończyków a później
wielu wyższych rangą urzędników i oficerów carskich .
Najstarszym jest grób chorążego Jakowa Jakowlewicza Wiłkowa z 1829 roku .
Na cmentarzu prawosławnym jest 250 grobów i 5 kaplic grobowych .
Najbardziej zdobioną jest wkomponowana w mur cmentarny
jest neobizantyjska kaplica Ksenofonta Sawielewicza Kononowa
i jego rodziny , naczelnika kaliskiego więzienia .
Druga kaplica grobowa Greka Dymitra Szymanowskiego pochodzi z XIX wieku .
Nad wejściem znajduje się zapisana po grecku myśl „ Wierzę w zmartwychwstanie
zmarłych „ . Trzecia kaplica to prawdopodobnie wzniesiona
po roku 1895 dla Anny z Baranowskich Łuczaninowej
a czwarta jest bezimienna . Piąta kaplica to jest
duży grobowiec rodziny Myszkiewiczów i Katasanowów .
Tu został pochowany ostatni z rodziny Greków Jan Rayko Grabowski .
Informacja ta jest na krzyżu znajdującym się we wnętrzu grobowca .
Przy bramie są groby pułkowników . Pomnik pułkownika Łukowkina ,
dowódcy 28 Pułku Kozackiego zmarłego w roku 1838 , jest z piaskowca
składającego się z cokołu i ułamanej kolumny z wazą i chustami .
Na cokole jest inskrypcja a na kolumnie płaskorzeźba skrzydlatej klepsydry .
W dalszej części cmentarza pochowano w roku 1858 księcia Aleksandra
Siergiejewicza Golicyna IV . Był rosyjskim generałem majorem , naczelnikiem
Wojennego Okręgu Kaliskiego . Kiedyś nagrobek składał się
z 2.5 metrowego pomnika ozdobionego emblematami wojskowymi .
Dziś ozdoby nie istnieją .
Na cmentarzu jest pochowany drugi generał - major markiz Leonid Aleksandrowicz
de Traversay żyjący w latach 1836 - 1891 . Markiz był wnukiem znanego
Jeana Baptisty de Traversay , admirała i ministra marynarki rosyjskiej .
Jest i trzeci pochowany generał- lejtnant armii carskiej ,
Nikołaj Kazimierowicz Puzyriewski zmarły w roku 1901 , zastępca
dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego .
Jednym z ważnych dla miasta urzędników carskich pochowanych na tym cmentarzu
jest zmarły w roku 1885 wicegubernator guberni kaliskiej
Paweł Nikołajewicz Rybnikow . Wykształcony , językoznawca
i badacz folkloru rosyjskiego uznawany był
za sympatyka polskiej kultury oraz polskiej historii , tradycji i obyczajów .
Jego dwaj synowie po I wojnie światowej pozostali
w Polsce i zarządzali ojcowskim majątkiem .
Drugim carskim urzędnikiem który miał wpływ na rozwój miasta Kalisza
był Michał Piotrowicz Daragan . Był to popularny wśród mieszkańców gubernator carski .
Dzięki osobistemu stawiennictwu gubernatora Daragana car 28 lutego
1898 roku wydał zezwolenie na budowę linii kolejowej Kalisz przez Łódź
do Warszawy a 14 kwietnia 1900 roku zatwierdził plany techniczne .
Daragan ngażował się w różnych towarzystwach . Sam Daragan podobno umarł
w Petersburgu a w Kaliszu na cmentarzu prawosławnym pozostawił
grób swoich córek , Anny i Marii .
Na cmentarzu znajduje się pomnik Jekateriny Borysowicz jej zmarłych synów
z roku 1836 . Jekaterina była żoną proboszcza Bazylego . Pomnik składa się z
cokołu i wysokiego obelisku .
Na cmentarzu są groby popów posługujących w kaliskiej parafii ,
znajdują się groby wysokich rangą oficerów ukraińskich internowanych w Kaliszu .
W Kaliszu były dwa obozy dla internowanych Ukraińców .
Jeden był w Szczypiornie a drugi w okolicy obecnej ulicy Obozowej .
W styczniu 1977 roku Wydział Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska
Urzędu Wojewódzkiego podjął uchwałę o zamknięciu nekropolii zezwalając
na pochówki w istniejących grobach ale murowanych .
W roku 1996 cmentarz prawosławny przy ulicy Górnośląskiej 8
w Kaliszu został wpisany na listę zabytków i objęto go ochroną
prawną razem z bramą i ogrodzeniem .
Address
Górnośląska 8
Kalisz Greater Poland Voivodeship 62-800
Poland
Cemetery Map